فهرست مطالب

تاب آوری در مدیریت زیرساخت ها
وقتی حرف از مدیریت زیرساختها میزنیم، خیلی وقتها دو تا مفهوم “ریسک” و “تابآوری” با هم قاطی میشه. خیلیها فکر میکنن که اگه داراییها (مثل پل، بیمارستان، یا نیروگاه) رو محکم تر کنیم تا در برابر زلزله یا سیل مقاومت کنن، یعنی به سمت تابآوری حرکت کردیم. اما واقعیت اینه که تابآوری فقط به “سخت بودن” مربوط نمیشه.
تابآوری یعنی اینکه:
۱. چقدر سریع میتونیم خدمات قطع شده رو دوباره راه بندازیم؟
۲. از اتفاقات چی یاد میگیریم که دفعه بعد بهتر عمل کنیم؟
پس، ما فقط نباید به این فکر کنیم که چی باعث خرابی شده، بلکه باید ببینیم چطور میتونیم خدمات رو سریعتر برگردونیم و سیستم رو بهتر و منعطفتر کنیم.
مدیریت دارایی زیرساختی (IAM) و نقش اون در تابآوری
مدیریت دارایی زیرساختی یه هدف ساده داره: استخراج بیشترین ارزش از یه دارایی در طول عمرش. اما این ارزش، فقط به خود دارایی مربوط نیست؛ مهمتر، خدماتیه که دارایی ارائه میده. مثلا یه مدرسه برای آموزش ساخته شده یا یه بیمارستان برای درمان. پس چیزی که اهمیت داره اینه که این خدمات همیشه در دسترس باشن، حتی اگه اتفاقی بیفته.
برای اینکه سیستم تابآور باشه، باید یه دید سیستمی داشته باشیم. یعنی:
به داراییها بهعنوان بخشی از یه شبکه نگاه کنیم که شامل منابع انسانی، دانش، مهارت و پول هم میشه.
بفهمیم که داراییها با هم در ارتباط هستن. خرابی یه بخش میتونه کل سیستم رو از کار بندازه.
تجربه زلزله؛ درسی برای تابآوری
زلزله ترکیه نشون داد که وقتی شوکی مثل زلزله بیاد، ممکنه در عرض چند دقیقه تعداد زیادی از زیرساختها خراب بشن. اینجا “سخت بودن” داراییها مثل مقاوم بودن ساختمانها در برابر زلزله، یه بخش از داستانه. اما سوال اینجاست: اگه یه بیمارستان یا پل خراب شد، چقدر سریع میتونیم خدمات اونها رو دوباره برقرار کنیم؟
برنامهریزی برای تابآوری یعنی از همون اول بدونیم:
داراییها باید طبق استانداردها و برای شرایط خاص طراحی بشن. مثلا تا چه شدت زلزلهای رو تحمل کنن؟
اگه یه دارایی از کار افتاد، چه برنامهای داریم که سریع جایگزینش کنیم یا خدماتش رو برگردونیم؟
تابآوری؛ بیشتر از یه چسب زخم
تابآوری فقط به معنی این نیست که وقتی شوکی اومد، اون لحظه رو مدیریت کنیم. باید همیشه برای آینده آماده باشیم. یعنی از هر اتفاقی درس بگیریم و بدونیم چطور میتونیم سیستم رو قویتر و منعطفتر کنیم.
برای مدیران دارایی، تابآوری یعنی:
همیشه یه برنامه برای شرایط بحرانی داشته باشن.
فقط به مقاوم بودن دارایی فکر نکنن، بلکه به بازگشت سریع خدمات هم اهمیت بدن.
کلام آخر
اگه بخوایم واقعاً زیرساختهایی تابآور داشته باشیم، باید فراتر از رویکردهای سنتی مدیریت ریسک حرکت کنیم. تابآوری یعنی فکر کنیم که وقتی مشکلی پیش اومد، چطور سریعتر برگردیم و دفعه بعد بهتر عمل کنیم. به زبان سادهتر: فقط به سختتر کردن و محکم تر کردن داراییها اکتفا نکنیم، بلکه به کل سیستم نگاه کنیم و راهی برای بهتر کردنش پیدا کنیم.